[۱۹۳] شاهد: قَالَ رَسولُ اللهِ‌‌ (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم): «لَنَعِیمُ أَهلِ الجَنَّهِ بِرِضوانِ اللهِ عَنهُم أَفضَلُ مِن نَعِیمِهِم بِما فِی الجِنانِ»۱
ترجمه: رسول خدا‌ (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم): فرمودند: «نعمت خشنودی خداوند از اهل بهشت، از تمام نعمت‌های بهشتی، برتر است».

********************

[۱۹۴] شاهد: قَالَ رَسولُ اللهِ‌‌ (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم): «إِذا دَخَلَ أَهلُ الجَنَّهِ الجَنَّهَ یقُولُ اللهِ عز و جل: هَل تَشتَهُونَ شَیئاً فَأَزِیدَکم؟ فَیقُولُونَ: رَبَّنا وَما فَوقَ مَا أَعطَیتنَا؟ یقُولُ: رِضوانِی أَکبَرُ»۲
ترجمه: رسول خدا‌ (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم): فرمودند: «آنگاه که بهشتیان به بهشت وارد شوند، خدای با عزت و جلال می‌فرماید: آیا چیزی می‌خواهید که برایتان اضافه کنم؟
[بهشتیان] می‌گویند: پروردگارا بالاتر از آنچه به ما عطا فرموده‌ای، چیست؟
خداوند [متعال] می‌فرماید: خشنودی و رضایت من، [از تمام این نعمت‌ها] بزرگتر [و ارزشمندتر] است».

********************

[۱۹۵] شاهد: قَالَ رَسولُ اللهِ‌‌ (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم): «إِنَّ اللهَ یقُولُ لِأَهلِ الجَنَّهِ: یا أَهلَ الجَنَّهِ! یقُولُونَ: لَبَّیک رَبَّنا وَسَعدَیک، فَیقُولُ: هَل رَضِیتُم؟ فَیقُولُونَ: وَ ما لَنا لاَ نَرضی وَ قَد أَعطَیتَنا ما لَم تُعطِ أَحَدا مِن خَلقِک! فَیقُولُ: أَلا أُعطِیکم أَفضَلَ مِن ذَلِک؟ فَیقُولُونَ: یا رَبِّ! وَ أَی شَیءٍ أَفضَلُ مِن ذَلِک؟ فَیقُولُ: أُحِلُّ عَلَیکم رِضوانِی، فَلا أَسخَطُ عَلَیکم بَعدَهُ أَبَداً»۳
ترجمه: رسول خدا‌ (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم): فرمودند: «خدای تعالی به اهل بهشت می‌فرماید: ای اهل بهشت» و آنان می‌گویند: گوش به فرمانیم ای پروردگار ما و در خدمتیم.
خدای متعال می‌فرماید: «آیا [بعد از اینهمه نعمت‌هایی که به شما دادم،] خشنود شدید؟»
بهشتیان می‌گویند: چرا خشنود نباشیم در حالی که به ما چیزی عطا کرده‌ای که به هیچ کدام از آفریدگانت نداده‌ای.
خدا[ی متعال] می‌فرماید: «آیا برتر از [تمام] این [نعمت‌هایی که می‌بینید] به شما عطا نکنم؟!»
می گویند: پروردگارا از اینها برتر چیست؟
می فرماید: «خشنودی‌ام را بر شما ارزانی می‌دارم و پس از این، هرگز بر شما خشم نخواهم گرفت».

********************

[۱۹۶] شاهد: قَالَ رَسولُ اللهِ‌‌ (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم): «وَلَدَینَا مَزِیدٌ»۴ تَجَلَّی لَـهُم الرَّبُّ عَزّ وَ جَلّ»۵.
ترجمه: رسول خدا‌ (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم): فرمودند: «[این که خدای متعال می‌فرماید:] «و پیش ما، فزون‌تر [هم] هست» [تفسیر] آن، تجلّی پروردگار با عزت و جلال برای آن [بهشتی]‌ها است».

********************

۱. دُرّ المنثور، سیوطی، جلد ۴، صفحه‌ی ۲۳۸.
۲. مستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، جلد ۱، صفحه‌ی ۱۵۶؛ المعجم الاوسط، جلد ۹، صفحه‌ی ۲۶؛ تاریخ أصبهان، جلد ۱، صفحه‌ی ۳۳۵؛ تفسیر ابن کثیر، جلد ۴، صفحه‌ی ۱۱۸؛ کنز العمال، متقی هندی، جلد ۱۴، صفحه‌ی ۴۷۸.
۳. صحیح بخاری، جلد ۵، صفحه‌ی ۲۳۹۸؛ صحیح مسلم، جلد ۴، صفحه‌ی ۲۱۷۶؛ سنن ترمذی، جلد ۴، صفحه‌ی ۶۸۹؛ مسند ابن حنبل، جلد ۴، صفحه‌ی ۱۷۵؛ کنز العمال، متقی هندی، جلد ۱۴، صفحه‌ی ۴۶۷.
۴. سوره‌ی ق، آیه‌ی ۳۵.
۵. الفردوس، جلد ۴، صفحه‌ی ۴۰۶؛ دُرّ المنثور، سیوطی، جلد ۷، صفحه‌ی ۶۰۵؛ کنز العمال، متقی هندی، جلد ۲، صفحه‌ی ۵۱۰.

اشکال: در منهاج فردوسیان، روایات را بدون توجه به رجال آن قبول می‌کنند. /
طرح اشکال: قبول داریم که اسناد قواعد نظری و قوانین عملی منهاج فردوسیان بر گرفته از روایات منابع معتبر شیعه است ولی روایات منابع معتبر نیز بر اساس راوی، به انواعی همچون صحیح، حسن و ضعیف تقسیم ‌می‌شود، ولی این تقسیم‌بندی در استجماع قواعد و قوانین منهاج فردوسیان ملاحظه نشده است.
جواب: این اشکال وارد نیست؛ زیرا علاوه بر منبع معتبر، راویان حدیث نیز مورد توجه قرار می‌گیرد. البته در مواردی که کتابی از منابع معتبر و مؤلف آن از علمای اعلام و مورد احترام جمهور علما باشد، روایاتی که به سند ضعیف یا به صورت مرسل نقل کرده باشد را نیز قبول می‌کنیم، ولی این نقایص، در رتبه‌بندی آن روایت، تأثیر می‌گذارد. به عبارت ساده، روایاتی که سند ندارد یا سندش ضعیف است، در صورتی که در کتاب معتبر از مؤلف محترم آمده باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ ولی قاعده یا قانونی که از این روایت استفاده شده است، در رتبه‌ی پایین‌تری نسبت به روایتی که چنین مشکل سندی ندارد، قرار می‌گیرد.

مقدمه:
نوعی از تشیع، در جامعه‌ی امروز ما به عنوان دین رسمی پذیرفته شده که بخش‌هایی از قواعد نظری و قوانین عملی آن، در هیچ کتاب و سندی نوشته نشده و مستند به هیچ سند معتبری از وحی نیست، ولی به شدت در عمل، ‌مراعات ‌می‌شود و بدنه‌ی اصلی فرهنگی دینداری عوام شیعه‌ی امروز را تشکیل می‌دهد، این نوع از تشیع را «تشیع نانوشته» می‌نامیم.
چون این دیدگاه‌ها و اعمال، در نزد تقریباً عموم شیعیان ایران رایج است، از آن به «تشیع» یاد می‌کنیم ولی در حقیقت، اینها تشیع ناب و خالص نیست. و از آن جهت به آن «نانوشته» می‌گوییم که عمده‌ی آن، حتی در جایی نوشته نشده و فقط به صورت سینه به سینه از نسلی به نسل بعد منتقل می‌گردد، یا به صورت موجی توسط رسانه‌های جمعی (تلویزیون،‌ رادیو، اینترنت و روزنامه) به قالب عملی دینی جلوه‌گر ‌می‌شود.
البته باید توجه داشت که این دیدگاه‌ها و آداب عملی، از مواردی انتخاب شده که عمومیت دارد و قسمت زیادی از دیدگاه‌ها و آداب و رسوم شیعیان در نقاط مختلف ایران، در آن نیامده است.
همچنین لازم به ذکر است که این دیدگاه‌ها و آداب، مربوط به شیعیان ایران است و اگر دیدگاه‌ها و آداب سایر شیعیان مانند شیعیان عراق، عربستان، هند و پاکستان مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد، عجایب و غرایب بسیار دیگری بر این مجموعه افزوده می‌شود.
و نیز باید توجه داشت که این دیدگاه‌ها و آداب و رسوم، مربوط به زمان حال است و از آنچه در گذشته، رایج بوده و اکنون مورد توجه نیست، چشم‌پوشی شده است. امیدواریم روزی بیاید که موارد یاد شده در ذیل، با موارد منهاجی آن، جایگزین گردد.
در ادامه، نمونه‌هایی از تفاوت «تشیع نانوشته» به همراه مقایسه‌اش با دیدگاه‌ها و اعمال توصیه‌شده در «منهاج فردوسیان» را بیان می‌کنیم تا تفاوت این دو نوع از تشیع، بهتر آشکار شود. البته لازم به ذکر است که بعضی از این دیدگاه‌ها و رفتارها، دین نیست بلکه «آئین» است یعنی به عنوان تشیع بدان پرداخته نمی‌شود ولی در حد دستورات دینی، محترم شمرده ‌می‌شود.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دیدگاه‌های تشیع نانوشته در باره‌ی مسائل اجتماعی:
۱. در تشیع نانوشته معتقدند «حضور در اجتماع» به حضور در شب‌نشینی‌ها ـ هر چند بی‌فایده باشد ـ است.
در منهاج فردوسیان معتقدند اصل اجتماع، در نماز جمعه و نماز جماعت است و اجتماعی بودن شرعی را به حضور در این مراسم می‌دانند.
۲. در تشیع نانوشته معتقدند خدمت به مردم، برتر از عبادت‌هایی مانند نماز و روزه است.
در منهاج فردوسیان معتقدند خدمت به مردم در صورتی مفید به کمال و سعادت است که همراه با مراعات قانون‌های ضروری و ممنوع باشد.
۳. در تشیع نانوشته معتقدند ارزش انسان‌ها به عملکرد اجتماعی آنان است، هر چند دارای اعتقادات ناصحیح و انحرافی باشند.
در منهاج فردوسیان معتقدند ارزش انسان به داشتن اعتقادات صحیح و اعمال صالح است و کارهای نیک، از کسی که اعتقادات درست ندارد، پذیرفته نمی‌شود.
۴. در تشیع نانوشته معتقدند تعارف زیاد در هنگام ورود به اماکن و خروج از آن، مخصوصاً نسبت به سادات، علما و سالخوردگان، نوعی تواضع و احترام است.
در منهاج فردوسیان معتقدند سفارشی به انجام چنین کاری نشده است.
۵. در تشیع نانوشته معتقدند آغاز ورود و خروج، از نفر سمت راست، مستحب است.
در منهاج فردوسیان معتقدند چنین چیزی مستحب شمرده نشده است.

سؤال: اگر فقها اجازه ندارند در مورد «منهاج فردوسیان» اظهار نظر کنند، چرا «فتوا» یکی از مستندات هفتگانه‌ی قواعد نظری و قوانین عملی است؟ /

سؤال: آیا با مردن یا برگشتن حاج فردوسی یا مبلّغین فعال، از «منهاج فردوسیان»، این برنامه به پایان می‌رسد و تعطیل ‌می‌شود؟ /
جواب: منهاج فردوسیان، واضحات و مسلمات دین اسلام است و با مردن یا کشته شدن شخصی، حتی اگر آن شخص، استاد اعظم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) باشد، از بین نمی‌رود و دچار نقصان نمی‌شود. همان بزرگوار می‌فرمایند: «الْإِسْلَامُ یَزِیدُ وَ لَا یَنْقُصُ» (من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، جلد ۴، صفحه‌ی ۳۳۴، باب میراث أهل الملل). ترجمه: اسلام زیاد می‌شود ولی کاستی نمی‌گیرد.
و همچنین فرمودند: «الْإِسْلَامُ یَعْلُو وَ لَا یُعْلَى‏ عَلَیهِ» (من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، جلد ۴، صفحه‌ی ۳۳۴، باب میراث أهل الملل). ترجمه: اسلام بالا می‌رود و چیزی بر آن بالا نمی‌رود.